اقدامات و برنامه ها

از تدوین برنامه تا ارزیابی عملکرد سازمانها امروزه به حدی پیچیده شده اند که بدون اقدام به برنامه ریزی های دقیق ، ارزیابی و اندازه گیری عملکرد ، امکان ادامه ی حیات ندارند . برنامه ریزی مستلزم آگاهی از فرصتها و تهدیدهای آتی و پیش بینی شیوه ی مواجهه با آنهاست و ارزیابی عملکرد موجب هوشمندی سیستم و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب می باشد . به طور کلی برنامه ریزی ، ترسیم شمایی از گذشته برای تصمیم گیری در زمان حال جهت انجام اقدامی در آینده می باشد . علی رضا اعجازی – رییس گروه ارزیابی عملکرد

سازمانها امروزه به حدی پیچیده شده اند که بدون اقدام به برنامه ریزی های دقیق ، ارزیابی و اندازه گیری عملکرد ، امکان ادامه ی حیات ندارند . برنامه ریزی مستلزم آگاهی از فرصتها و تهدیدهای آتی و پیش بینی شیوه ی مواجهه با آنهاست و ارزیابی عملکرد موجب هوشمندی سیستم و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب می باشد . به طور کلی برنامه ریزی ، ترسیم شمایی از گذشته برای تصمیم گیری در زمان حال جهت انجام اقدامی در آینده می باشد . فرایند برنامه ریزی شامل مراحل پیش برنامه ریزی ، برنامه ریزی ، اجرا و ارزیابی می باشد یعنی ارزیابی عملکرد و پایش و کنترل بخش اصلی تدوین و اجرای سیاست سازمانی است . کنترل پیشرفت عملکرد یکی از مهم ترین روشهای سنجش تحقق اهداف است . پایش در واقع نظارت ، سنجش و ثبت نحوه ی انجام فعالیتهاست تا از آن طریق برنامه کنترل شود . از آنجایی که تدوین برنامه ششم توسعه در سازمان حفاظت محیط زیست در چارچوب ضوابط ابلاغی معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری آغاز گردیده و شناسایی نقاط ضعف و قوت ، ظرفیتها و چالشها به تفکیک حوزه های تخصصی و همچنین وضعیت موجود محیط زیست و آسیب شناسی برنامه های چهام و پنجم در ارزیابی عملکرد سالهای گذشته که به درستی در شرح وظایف دفاتر مدیریت عملکرد دستگاهها آورده شده است اجرایی گردیده ، لذا موارد ذیل جهت تدوین هرچه بهتر برنامه ششم توسعه را یادآوری می نماید:
بخشی از وظایف دفاتر مدیریت عملکرد در دستگاهها ، ارزیابی عملکرد معاونتها ، دفاتر مستقل ستادی و استانی و ارزیابی عملکرد کارمندان اعم از کارکنان ، مدیران پایه و میانی بوده که در گروه ارزیابی عملکرد انجام می گیرد . ارزیابی عملکرد گروههای فوق الذکر بر اساس شاخصهای عمومی و اختصاصی صورت می پذیرد . شاخصهای عمومی برای کلیه ی دستگاهها یکسان بوده و از عمومیت برخوردار است.شاخصهای عمومی توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور و با همکاری دستگاههای اجرایی تهیه و ابلاغ می گردد . شاخصهای اختصاصی توسط گروه ارزیابی عملکرد و با همکاری بخشهای مختلف سازمان و از رسالتها ، مأموریتها ، اهداف کلان و راهبردها و برنامه های سازمان استخراج شده و پس از تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ملاک ارزیابی عملکرد بخش تخصصی سازمان قرار می گیرد.
دربخش دیگری از شرح وظایف ارزیابی عملکرد آورده شده است :"همکاری در تهیه و تدوین برنامه راهبردی و برنامه های عملیاتی سالانه سازمان" که اگر این گروه در تهیه برنامه های سازمان حضور و مشارکت فعال داشته باشد با شناخت کامل از برنامه تدوین شده نسبت به پایش و کنترل آن اقدام خواهد نمود . همچنانکه عملکرد ایران در گزارش شاخص عملکرد محیط زیستی EPI در طی سالهای گذشته ، سیر نزولی داشته ، در ارزیابی های صورت پذیرفته بر اساس شاخصهای عمومی و اختصاصی که توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری انجام گرفته است نیز، این سیر نزولی مشاهده می گردد به طوری که در سال 91 در بین 21 دستگاه مورد ارزیابی ، سازمان حفاظت محیط زیست رتبه ی 19 را کسب نموده و در سال 92 که گزارش نهایی آن در دست تهیه بوده و تاکنون به صورت رسمی اعلام نگردیده حاکی از عملکرد ضعیف سازمان در شاخصهای ملاک ارزیابی بوده است . در تحلیل صورت پذیرفته در این خصوص موارد ذیل از دلایل افت رتبه ی سازمان بیان گردیده :
1. به گفته ی اکثر معاونان و مدیران وقت سازمان ، بلند پروازی در تهیه برنامه راهبردی و بسته های اجرایی آن به جهت جذب اعتبار بیشتر و به تبع آن تهیه شاخصهای عملکردی از برنامه راهبردی و عدم دستیابی به اهداف تعریف شده به عنوان یکی از دلایل کسب امتیاز پایین از شاخصهای اختصاصی بوده است.
2. در تهیه برنامه ، تکالیفی بر دوش محیط زیست گذاشته می شود که در اجرای آن برنامه رسیدن به هدف تعریف شده تنها توسط سازمان امکان پذیر نیست . به عنوان نمونه کاهش چند درصدی آلودگی هوا ، آب ، خاک و ..... که همکاری و هماهنگی و اجرای فعالیتها و پیگیری دهها دستگاه و سازمان دیگر را می طلبد تا شاهد کاهش درصدی از این آلودگیها باشیم در برنامه تدوینی همه از محیط زیست خواسته شده است . لذا در تدوین برنامه می بایست سهم هریک از دستگاهها و درصد مشارکت آنان به طور روشن بیان گردد که این مهم تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است .
3. هنگامی که هیچ ارتباطی بین نمره ارزیابی عملکرد کارمندان با نمره ارزیابی عملکرد حوزه ی فعالیت آنان در نظر گرفته نمی شود - به عنوان نمونه دفتری که ارزیابی عملکرد آن حوزه در حد پایین بوده ولی نمرات کارکنان و مدیران آن بخش در حد عالی در نظر گرفته می شود - دلیلی بر نگرانی و دغدغه ی کارکنان بر ارزیابی عملکرد خود وجود نداشته و هیج تحرکی از آنان را شاهد نیستیم . این وضعیت در سالهای گذشته وجود داشته و در سال جاری نیز با آن مواجه هستیم .
4. تحریمها ، سیاستهای کلان دولت در طرحهای توسعه ای ، کمبود اعتبارات ، کمبود نیروی انسانی ، خلاء های قانونی و دهها مورد دیگر همگی در روند سیر نزولی محیط زیست ایران نقش داشته که در حوصله ی این گفتار نمی گنجد.
در پایان با توجه به آنچه بیان گردید پیشنهاداتی به صورت خلاصه بیان می گردد :
1. حضور و مشارکت فعال کارشناسان حوزه ی ارزیابی عملکرد دفتر مدیریت عملکرد در تدوین و تهیه کلیه ی برنامه های راهبردی – عملیاتی و بسته های اجرایی آن .
2. تأثیرپذیری نمره ارزیابی عملکرد کارکنان و مدیران از نمره ارزیابی عملکرد حوزه ی فعالیت که این ممکن نمی گردد مگر با تهیه سامانه ارزیابی عملکرد کارکنان که قابلیت لینک شدن با سامانه ارزیابی عملکرد دستگاه را داشته باشد و در دستور کار دفتر بازرسی می باشد .
3. برگزاری جشنواره ی شهید رجایی و انتخاب کارمندان برتر اعم از کارکنان ، کارشناسان ، مدیران پایه و میانی و همچنین ادارات کل استانی برتر با توجه به نمرات ارزیابی عملکرد آنان که موجبات ایجاد انگیزه و نشاط کارکنان را فراهم می آورد .
4. در نظر گرفتن سهم هر دستگاه در تدوین برنامه محیط زیست و مشخص نمودن اقداماتی که آن دستگاه می بایست انجام دهد تا منجر به رسیدن هدف تعریف شده گردد و عدم پذیرش مسئولیت دستگاههای دیگر توسط محیط زیست .
5. در نظر گرفتن سرمایه انسانی به عنوان عامل اصلی رسیدن به اهداف در تعریف برنامه های محیط زیستی و عدم غفلت از آنان با اعمال نمرات ارزیابی عملکرد کارکنان در ارتقاء به پستهای مدیریتی .
6. تشکیل کمیته ارزیابی عملکرد به منظور تصویب شاخصهای اختصاصی دستگاه و کارکنان و تعیین سقف امتیاز هر یک از شاخصها و برگزاری جشنواره شهید رجایی و مسائل و موارد قابل طرح در حوزه کاری ارزیابی عملکرد .
بيشتر